Jaarlijks krijgen circa 50.000 werkenden kanker. Na behandeling kunnen velen van hen terugkeren naar hun werk of zelfs tijdens de behandeling (gedeeltelijk) blijven werken. Toch ondervindt een aanzienlijk aantal van deze medewerkers problemen bij het behouden van hun werk of bij de terugkeer op de werkvloer. Dit komt vaak door de bijwerkingen of (late) gevolgen van de behandelingen. Naast fysieke klachten, hebben veel mensen die kanker hebben gehad ook mentale klachten. Re-integratie kan daarom een uitdaging zijn, omdat medewerkers zich zelden weer helemaal hetzelfde voelen als voor hun ziekte.

Om medewerkers te ondersteunen bij hun re-integratie, werd meer dan tien jaar geleden vorm gegeven aan de functie Bedrijfsarts Consulent Oncologie (BACO). De BACO speelt een cruciale rol bij het begeleiden van medewerkers die tijdens of na de behandeling, problemen ervaren bij het (willen) re-integreren.

Wat doet een BACO?

De BACO is een gespecialiseerde bedrijfsarts die werkenden met kanker ondersteunt, wanneer nodig overlegt of samenwerkt met behandelaren (zoals medische specialisten, bedrijfsarts, huisarts en paramedici), en werkgevers adviseert over het behoud van werk, werkhervatting en interventies gericht op duurzame werkhervatting. Het is belangrijk om, vanaf de diagnose, ook aandacht te hebben voor werk en werkhervatting op te nemen als behandeldoel in het behandeltraject. Op die manier kan vanaf het begin gekeken worden welke interventies het herstel in werk kunnen ondersteunen.

Cobi Oostveen, een ervaren bedrijfsarts en gespecialiseerd BACO, zag in haar praktijk dat de re-integratie na kanker vaak onvoldoende werd ondersteund. Daarom besloot zij zich ruim tien jaar geleden te specialiseren door de BACO-opleiding te volgen. “Tijdens het herstellen van kanker ervaren mensen vele beperkingen, denk aan cognitieve en energetische beperkingen. Mensen ervaren hierdoor knelpunten en grote uitdagingen bij de re-integratie in het werk. Dit wordt regelmatig vaak onvoldoende erkend in reguliere verzuimtrajecten,” zegt Oostveen.

De werkwijze van een BACO

De BACO wordt ingeschakeld door de werkgever, bedrijfsarts of soms rechtstreeks door de medewerker. “Ik begin meestal met een telefonische intake, gevolgd door een uitgebreid gesprek van vaak twee uur met de medewerker, waarbij ik de situatie in kaart breng. Ik heb aandacht voor de ziekte, de behandeling en de gevolgen ervan. Daarbij houd ik rekening met de werksituatie en de persoonlijke situatie. Dit is geen standaard spreekuur, maar een grondige inventarisatie van de problematiek en de gevolgen voor participatie in het leven, waar werk onder valt,” aldus Oostveen. Ze maakt gebruik van het ICF-model (International Classification of Functioning), waarmee onder andere de medische, sociale, psychologische en werkomstandigheden van de medewerker worden meegenomen. Op basis hiervan maakt ze een verslag met een duidelijk advies voor zowel de werkgever als de medewerker. Het verslag van de BACO biedt onder meer inzicht in beperkingen, voorwaarden voor functioneren en re-integratiemogelijkheden. Tevens wordt advies gegeven over interventies die het herstel (in werk) kunnen ondersteunen.

De meerwaarde van een BACO

Johnny de Jonge, casemanager verzuim, heeft vaak samengewerkt met een BACO en herkent de toegevoegde waarde die het biedt. “Medewerkers voelen zich gehoord en erkend in hun situatie, wat hen kan opluchten. De BACO biedt niet alleen medische expertise, maar ook emotionele ondersteuning. Dit vergroot de motivatie voor re-integratie en kan cruciaal zijn voor het aanvragen van een WIA-uitkering.”

De BACO fungeert als brug tussen verschillende partijen en helpt bij het ontwikkelen van een gezamenlijk en realistisch plan van aanpak. Wanneer werkgever, bedrijfsarts en medewerker het niet eens zijn, kan de BACO als onafhankelijke expert ingeschakeld worden voor een oplossing.

Re-integratie na kanker: de praktijk

Het herstel na kanker verloopt vaak langzaam en gaat gepaard met langdurige en soms blijvende bijwerkingen, zoals vermoeidheid en cognitieve problemen. Dit maakt re-integratie een langdurig en intensief proces. “Veel overlevenden houden in meer of mindere mate beperkingen, en ze moeten een ‘nieuwe versie’ van zichzelf vormen. Ze leren hoe ze met minder energie toch veel gedaan krijgen, al is daar soms een extra pauze voor nodig. Het is een lastige boodschap, maar acceptatie is belangrijk,” aldus Oostveen.

Tobias Schreyer, anesthesioloog en bedrijfsarts, heeft meerdere medewerkers naar Oostveen doorverwezen. “Voor een reguliere bedrijfsarts is het vaak moeilijk om de beperkingen van een medewerker met kanker goed in te schatten. De gedetailleerde verslagen van Cobi bieden duidelijkheid, wat rust geeft aan zowel de werkgever als de medewerker.”

Gebrek aan kennis en aandacht

Oostveen merkt nog steeds dat er te weinig kennis en aandacht is voor de rol van werk in het herstel van kanker. Daarom richtte zij samen met vakgenoten het BACO-platform, wat onderdeel is van de NVKA (Nederlandse Vereniging voor Klinische Arbeidsgeneeskundigen). Het platform zet zich op allerlei manieren in met als doel om meer aandacht te krijgen voor deze problematiek, de gevolgen van kanker in de werkzame leeftijd te beperken en de kans op duurzame werkhervatting met en na kanker te bevorderen.

Meer weten?

Immediator heeft een netwerk van meer dan 240 bedrijfsartsen en kan u adviseren en ondersteunen, vooral als uw organisatie met het eigen-regiemodel werkt. Via Immediator kunt u ook gebruik maken van de ondersteuning door een BACO. Wilt u meer weten over het werk van een BACO of de diensten van een BACO inschakelen? Neem dan contact op met Immediator.